شرایط اقتصادی ایران
در ۳۰ سال گذشته جمعیت ۳۶ میلیونی ایران به ۸۰ میلیون نفر افزایش پیدا کرده و نخستین موج این نسل نو به بزرگسالی رسیدهاست. بر اساس آمارهای رسمی نرخ بیکاری به ۲۲ درصد رسیدهاست اما برخی کارشناسان رقم آن را ۱۲٫۲ درصد برآورد میکنند.از سال ۱۳۵۳ بیش از چهار دهه است که ایران با نرخ تورم بالا دست و پنجه نرم میکند. پایینترین تورم در طول این سالها ۷ درصد و گاهی نیز در حدود ۵۰ درصد بودهاست و نرخ بیکاری زمانی ۳ درصد و گاهی بیش از ۱۶ درصد بودهاست. در سالهای ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ (دو سال اخیر حکومت محمود احمدینژاد) ایران شاهد تورم شدید و رشد منفی اقتصادی روبرو شد. با به قدرت رسیدن حسن روحانی در سال ۱۳۹۲ سرعت رشد تورم بسیار کمتر شد اما با این وجود نرخ تورم ایران در سال ۲۰۱۳ بعد از ونزوئلا بالاترین رقم در جهان بودهاست.
در حالی که در زمینه بدهی خارجی، این رقم برای مدتها صفر بوده ولی گاه چنان افزایش یافته که دولت را با بحران بازپرداخت مواجه کردهاست. خصوصیسازی، رهایی از اقتصاد متکی به نفت و همگام شدن با اقتصاد جهانی پیشنهادهایی است که تحلیلگران برای بهبود اوضاع اقتصادی ایران مطرح میکنند.
وابستگی به درآمدهای نفتی، برنامهریزی اقتصادی ایران را همواره شکننده کردهاست. برنامه دولت این است که وابستگی به درآمدهای نفتی را که ۸۰ درصد درآمدهای ارزی ایران را تشکیل میدهد، کاهش دهد اما هر گونه تلاش برای خارج کردن درآمدهای نفتی به معنای آن است که درآمدهای مالیاتی چند برابر شود. در همین راستا دولت اقدام به اجرای طرح هدفمندی یارانهها نمودهاست.
صنعت ایران پس از سالها همچنان زیر پوشش یک رشته قوانین حمایتی دولتی فعالیت میکند و اگر در برابر فشارهای رقابتی جهانی قرار گیرد ممکن است بسیاری از کارخانهها تعطیل شود و بیکاری افزایش یابد.
ایران در سالیان مختلف رشد اقتصادی مختلفی را تجربه کردهاست. بر پایهٔ گزارش صندوق بینالمللی پول در سال ۲۰۰۹ میلادی رشد اقتصادی ایران ۱٫۱ بوده که این رقم در سال ۲۰۱۰ میلادی به ۱٫۶ درصد رسیدهاست که پس از قرقیزستان کمترین نرخ رشد اقتصادی را در بین کشورهای منطقه داشتهاست. بر پایه پیشبینی صندوق بینالمللی پول نرخ رشد ایران در سال ۲۰۱۱ میلادی به صفر درصد نزول میکند و در سال ۲۰۱۲ میلادی به ۳ درصد خواهد رسید.
ایران تا سال ۲۰۱۲ م. بزرگترین تولیدکننده پسته،زعفران ،خاویار، زرشک، فیروزه، میوههای شفتی (مثل زردآلو) و فرش دستبافد در جهان بوده و پس از مصر رتبه دوم تولید خرما را دارد. همچنین بزرگترین ذخیره فلز روی در جهان است.
ایران همچنین هشتمین تولیدکننده میوه، دومین تولیدکننده خیار، چهارمین تولیدکننده سیمان، نهمین تولیدکننده آهن،هشتمین تولیدکننده لیمو، دهمین تولیدکننده انگور، دومین تولیدکننده زردآلو،هشتمین تولیدکننده مرغ،سومین تولیدکننده گاز طبیعی،ششمین تولیدکننده نفت،سومین صادرکننده نفت، ششمین تولیدکننده پیاز، دومین تولیدکننده گردو، سومین تولیدکننده هندوانه، هفتمین تولیدکننده گوجه فرنگی،هفتمین تولیدکننده مرکبات، چهارمین تولیدکننده بادام و هفتمین تولیدکننده پشم در جهان است.